Türkiye’deki Sanat Ortamında Çağdaş Sanat Formu Olarak Baskıresim
Sezin Türk Kaya
Türkiye’deki sanat izleyicilerinin baskıresim tekniklerinde üretilen çalışmalar ile karşılaşmaları, farklı ortamlarda gerçekleşmektedir. Sanat galerileri, sanat fuarları, resmi ve özel kurumlar tarafından düzenlenen karma yarışmalı sergiler sanat izleyicilerini ve baskıresim çalışmalarını bir araya getirmektedir.
Türkiye’de geleneksel hale gelen yarışmalar sanat fuarlarından çok zaman önce izleyicileri baskıresim eserler ile karşılaştırdı. Devlet Özgün Baskı Yarışması, Dyo Resim Yarışması, Şefik Bursalı Resim Yarışması gibi uzun yıllardan beri devam eden artık gelenekselleşen yarışmalar ile baskıresim eğitimi alan kişiler, öğrenciler, meraklılar ulusal çapta bir araya gelerek çalışmalarını gösterme ve paylaşma fırsatı buldular. 90’lı yılların sonunda Bulgaristan, Mısır, Polonya gibi farklı ülkelerde gerçekleşen baskıresim bienallerine Türk sanatçılar da eserleri ile katılım sağlamaya başladılar.
Türkiye’de gerçekleşen sanat fuarları özgün baskı eserlere yer vermeye devam etti. Bu yer verme hiçbir zaman resim ve heykelin ötesinde olmasa da sanatçılar kendilerine ve çalışmalarına alan bulmaya başladılar. İlk önceleri bilinen sanatçıların, ticari kaygılar ile resim alamayacak durumda olan kişiler, galeriler için, resimlerine paralel gerçekleştirdiği özgün baskı çalışmaları popüler oldu. Sonrasındaki dönemlerde sadece veya çoğunlukla baskıresim üreten sanatçılar sanat piyasasında var olmaya başladı.
Üniversitelerde seçmeli olarak verilen baskıresim dersleri pek çok üniversitede zorunlu ders haline getirildi. 2000 Yılında Anadolu üniversitesinin baskı sanatları bölümüne, 2008 yılında Balıkesir üniversitesi baskı sanatları bölümüne ilk lisans öğrencileri alındı. Sonraki yıllarda Anadolu üniversitesi lisansüstü öğrenciler almaya başladı ve programdan mezun olan öğrenciler farklı kurum ve kuruluşlarda baskı resim çalışmalarına devam ettiler. Bu kurumların ve gerçekleştirilen etkinliklerin Türkiye’deki baskıresim potansiyelini ortaya çıkarmada etkili olduğu görülmektedir.
Sanat izleyicileri için çoğu zaman baskıresim, tekniğin uygulanışı ve baskıların nasıl gerçekleştiği ile ilgili merak edilen bir sanat alanı olmuştur. İlk akla gelen sorular Orijinal mi? Kopya mı? Bu konuda bilgilendirilen kişilerin baskıresme bakışlarının değiştiği ve daha ilgili hale geldikleri gözlenmektedir. Son yıllarda değişen sanat algısıyla birlikte edisyonlu çalışmalar ve özellikle baskıresim eserler önceki dönemlerden daha yaygın bir biçimde kullanılmaya ve sanat piyasasında tercih edilmeye başlanmıştır.
Türkiye’deki sanat ortamında; güncel bir sanat formu olarak baskıresim bireylerin ve toplumların ilerlemesinde, sanatsal ve kültürel gelişimlerinde katkılar sağlamaya devam edecektir.
